برآورد ظرفیت راه در زمان وقوع بحران با استفاده از شبیه سازی گلوگاه ترافیک

بخش عمده ای از خسارات ناشی از بحرانهایی مانند زلزله، در اثر آسیب دیدن سیستم حمل و نقل است. پس از وقوع بحران، ظرفیت، به عنوان یکی از شاخص ترین ویژگیهای راه ممکن است کاهش یابد. هدف این مطالعه بررسی و برآورد میزان تأثیر پذیری ظرفیت راه در اثر شدت خسارتهای مختلف وارد به بدنه راه (باندها و شانه راه) و ابنیه فنی (پل و تونل) در نتیجه وقوع بحران است. رویکرد مطالعه حاضر، شبیه سازی شرایط پس از بحران با استفاده از مفهوم گلوگاه است. فرض می شود پس از وقوع بحران، خرابی راه همانند گلوگاه عمل کرده و باعث کاهش ظرفیت شود. با توجه به ماهیت احتمالی بحران و عدم قطعیت در نوع، محل و شدت خسارات ناشی از آن، یک روش منطقی برای شبیه سازی شرایط بحران، سناریوسازی است. در این مطالعه فرض می شود در هر سناریو بخشی از عرض راه بسته شده است. برای هر یک از سناریوها حجم عبوری از گلوگاه با استفاده از انجام پنج آزمایش شبیه سازی و میانگین گرفتن از حجم عبوری از مقطع گلوگاه در این آزمایشها محاسبه می شود. ظرفیت راه پس از وقوع بحران به صورت تابعی از ظرفیت پایه، خصوصیات باند، شانه و ابنیه فنی در نظر گرفته شده است. ضریب ظرفیت باقیمانده راه پس از بحران برابر با نسبت حجم عبوری از گلوگاه به ظرفیت پایه راه در شرایط عادی خواهد بود. نتایج نشان می دهد رفتار کاهش ظرفیت آزادراه و بزرگراه به ازای میزان خرابیهای مختلف (درصدی از عرض راه) به صورت پلکانی بوده و با افزایش تعداد خط در یک جهت، از میزان افت در پلّه ها کاسته می شود. همچنین میزان کاهش ظرفیت در راههای دارای تعداد خطوط کمتر، دیرتر اتفاق افتاده و میزان افت در آنها شدیدتر است.